Kosova shënon 40 vjetorin e demonstratës studentore, e cila është protesta e parë që u shtyp me dhunë nga policia dhe ushtria jugosllave.

Më 4 mars 1981, studentët e Kosovës organizuan një protestë në Prishtinë për kushte më të mira në mensën e tyre dhe kjo protestë ishte shkëndija e demonstratës së organizuar nga studentët më datën 11 mars 1981.

Gazetari serb Milivoje Mihajloviq në një shkrim të publikuar në portalin “Kossev” thotë se ngjarja më e rëndësishme më 11 mars 1981 në Prishtinë ishte ndeshja miqësore e futbollit Prishtina – Partizani.

“Partizani fitoi, por tifozët vendas nuk u zemëruan sepse goli i vetëm që solli fitoren në Partizanin e Beogradit u shënua nga Xhevat Prekazi. Askush nuk e imagjinonte që në atë Mars me diell, 40 vjet më parë, shpërbërja e Jugosllavisë do të fillonte në Prishtinë, më pak se një vit pas vdekjes së udhëheqësit komunist jugosllav Josip Broz Tito”.

“Disa pllaka të thyera në Mensën e Studentëve “çuan” qindra studentë në rrugë, të cilët marshuan nëpër qendrën e qytetit, rreth orës 21, duke thirrur parrulla që kërkonin kushte më të mira në qytetin studentor”.

“Shpejt të gjitha rrugët anësore u bllokuan nga grupe policësh nën helmeta. Vizitorët e rregullt të hutuar u zhdukën me ngut nga shëtitorja e Prishtinës dhe “dialogu” midis policisë dhe demonstruesve përfundoi rreth orës 5 të mëngjesit, me ndihmën e gazit lotsjellës, shkopinjve dhe disa të shtënave”.

“Ka shumë studentë dhe policë të plagosur. Dy policë u plagosën. Njëri u qëllua nga një pistoletë dhe një u godit nga një gur në sy. Ka edhe të arrestuar ”, më tha në mëngjes një fqinj, një oficer policie që mori pjesë në përleshje. Nuk kishte asnjë lajm në media. Kishte vetëm pëshpëritje për atë ngjarje në Prishtinë në ditët në vijim”.

“Nën atë heshtje, tensionet në kolegje dhe shkolla të mesme po vlonin. Siç u pohua më vonë, u identifikuan rreth 100 pjesëmarrës dhe organizatorë të protestës, nga të cilët 80 ishin nga Kosova dhe 20 studentë nga jashtë (kryesisht nga Shqipëria). Disa ditë më vonë, më 16 mars, rezidenca e manastirit të Patriarkanës së Pejës u dogj në të cilën u dogjën libra dhe ikona të vlefshme.”

Sipas Mihajloviqit, spiralja e dhunës vazhdoi më 25 mars në Prizren, ku siç shkruan ai “studentët gjuajtën me gurë Shkollën e Mësuesve, dhe në Suharekë studentët e shkollës së mesme hodhën gurë ndaj forcave të policisë dhe plagosën një polic”.

“Të nesërmen, më 26 mars, gati një mijë studentë u larguan nga qyteti studentor për në qendër të Prishtinës dhe disa qindra studentë të shkollës së mesme dolën në rrugë. Bilanci: 32 demonstrues dhe 12 policë u plagosën, 200 protestues u arrestuan dhe 20. u arrestuan Ditën tjetër, studentët e Fakultetit Ekonomik, Drejtësisë dhe Fakultetit të Shkencave Natyrore dhe Matematikës bojkotuan orët”.

Demonstratat më të mëdha u zhvilluan në 1 dhe 2 prill në të gjitha qytetet kryesore në Kosovë.